YAZIMIZI PDF FORMATINDA DA OKUYABİLİRSİNİZ:
Elektronik Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Kanunda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun 7 Temmuz 2022 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanmasını takiben, Elektronik Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Kanuna (“Kanun”) kazandırılan yeni düzenlemeleri incelemeye başlamış; konuya ilişkin ilk yazımızda mevzuatımıza kazandırılan yeni tanım, kavram ve uygulamaları tanıtmış, hukuka aykırı mal, hizmet ve içeriklerden kimlerin sorumlu olduğunu fikri mülkiyet haklarını da kapsayacak şekilde açıklamış, haksız ticari uygulamalar konusuna değinmiş ve ihlallere bağlanan yaptırımlara yer vermiştik.
İşbu ikinci yazımızda ise, Kanunun farklı maddelerinde dağınık şekilde yer verilen düzenlemeleri bir arada inceleyecek; yapılan değişiklik ve düzenlemeler kapsamında elektronik ticaret aracı hizmet sağlayıcılar ile elektronik ticaret hizmet sağlayıcılara yüklenen yeni yükümlülükleri, elektronik ticaret lisansı uygulamasını ve anılan hususlara aykırılık halinde uygulanacak yaptırımları detaylı bir şekilde ele alacak ve sonuç bölümünde değerlendirmelerimize de kısaca yer vereceğiz.
1. ELEKTRONİK TİCARET ARACI HİZMET SAĞLAYICININ YÜKÜMLÜLÜKLERİ
Yapılan yeni düzenlemeler ile Kanuna eklenen Ek Madde 2 ile elektronik ticaret aracı hizmet sağlayıcılara oldukça detaylı ve çok sayıda davranışsal yükümlülük getirildiği, ayrıca yıllık net işlem hacimleri belirli parasal eşikleri aşan elektronik ticaret aracı hizmet sağlayıcılara ilave davranışsal yükümlülükler ile bazı bildirim yükümlülükleri getirildiği de görülmektedir. Bu çerçevede; bu yükümlülüklere aşağıda detaylı bir biçimde yer verilmektedir.
Bu çerçevede belirtmek isteriz ki, Kanun ile belirlenen ve aşağıda yer verilen parasal eşikler Elektronik Ticaret Bilgi Sistemi (“ETBİS”) verileri kullanılarak her yıl hesaplanan elektronik ticaret hacminin yıllık değişim oranına göre artırılacaktır.
a. Tüm Elektronik Ticaret Aracı Hizmet Sağlayıcıların Uyması Gereken Yükümlülükler
Kanuna eklenen Ek Madde 2 düzenlemeleri uyarınca, aşağıda yer verilen yükümlülüklere yıllık net işlem hacimlerinden bağımsız olarak tüm elektronik ticaret aracı hizmet sağlayıcıların uyması gerekmektedir.
b. Yıllık Net İşlem Hacmi 10 Milyar TL’yi Geçen Elektronik Ticaret Aracı Hizmet Sağlayıcıların Uyması Gereken Ek Yükümlülükler
Yıllık net işlem hacmi 10 Milyar TL’yi geçen elektronik ticaret aracı hizmet sağlayıcıların, daha önceki yükümlülüklere ek olarak, aşağıdaki tabloda yer alan yükümlülüklere de uyması gerekmektedir.
c. Yıllık Net İşlem Hacmi 30 Milyar TL’yi Geçen Elektronik Ticaret Aracı Hizmet Sağlayıcıların Uyması Gereken Ek Yükümlülükler
Yıllık net işlem hacmi 30 Milyar TL’yi geçen elektronik ticaret aracı hizmet sağlayıcıların, daha önceki yükümlülüklere ek olarak, aşağıdaki tabloda yer alan yükümlülüklere de uyması gerekmektedir.
d. Yıllık Net İşlem Hacmi 60 Milyar TL’yi Geçen Elektronik Ticaret Aracı Hizmet Sağlayıcıların Uyması Gereken Ek Yükümlülükler
Yıllık net işlem hacmi 60 Milyar TL’yi geçen elektronik ticaret aracı hizmet sağlayıcıların, daha önceki yükümlülüklere ek olarak, aşağıdaki tabloda yer alan yükümlülüklere de uyması gerekmektedir.
2. ELEKTRONİK TİCARET HİZMET SAĞLAYICININ YÜKÜMLÜLÜKLERİ
Yapılan yeni düzenlemeler kapsamında Kanunun Ek 3. maddesi ile elektronik ticaret hizmet sağlayıcılara da birtakım yükümlülükler getirildiği, elektronik ticaret aracı hizmet sağlayıcılara getirilen bazı yükümlülüklerden yıllık net işlem hacmi belirli eşikleri aşan elektronik ticaret hizmet sağlayıcıların da sorumlu olduğu görülmektedir. Bu çerçevede; bu yükümlülüklere aşağıda detaylı bir biçimde yer verilmektedir.
Bu kapsamda; yıllık net işlem hacimlerden bağımsız olacak şekilde, tüm elektronik ticaret hizmet sağlayıcılar için tek bir yükümlülük getirildiği görülmektedir. Buna göre; elektronik ticaret hizmet sağlayıcılar; onay almadıkları sürece, ekonomik bütünlük içinde bulunmadığı kişilerin ETBİS’e kayıtlı alan adının ana unsurunu oluşturan tescilli markasını kullanarak çevrim içi arama motorlarında pazarlama ve tanıtım faaliyetinde bulunamayacaktır.
Öte yandan; önemle vurgulamak gerekir ki, toplam satış hasılatının yarısından fazlasını elektronik ticaret dışındaki satışlardan elde eden elektronik ticaret hizmet sağlayıcılar, yıllık net işlem hacimleri belirtilen eşikleri aşsa dahi yukarıda yer alan yükümlülük ile aşağıdaki tablolarda yer verilen yükümlülüklerden sorumlu olmayacaktır.
Son olarak; aşağıda yer verilen net işlem hacmi, işlem sayısı ve toplam satış hasılatı tutarları hesaplanırken yurtdışına yönelik işlemler dikkate alınmayacaktır.
Bu bölümde yer verilen parasal eşikler de ETBİS verileri kullanılarak her yıl hesaplanan elektronik ticaret hacminin yıllık değişim oranına göre artırılacaktır.
a. Yıllık net işlem hacmi 10 milyar Türk TL’nin ve iptal ve iadeler hariç işlem sayısı 10 milyon adedin üzerinde olan e-ticaret hizmet sağlayıcıların ek yükümlülükleri
Yıllık net işlem hacmi 10 Milyar TL’yi geçen, iptal ve iadeler hariç işlem sayısı 10 milyon adedin üzerinde olan ve toplam satış hasılatının en az yarısını elektronik ticaret satışlarından elde eden elektronik ticaret hizmet sağlayıcıların uyması gereken ek yükümlülüklere aşağıda yer verilmiştir.
b. Yıllık net işlem hacmi 30 milyar Türk TL’nin ve iptal ve iadeler hariç işlem sayısı 10 milyon adedin üzerinde olan e-ticaret hizmet sağlayıcıların ek yükümlülükleri
Yıllık net işlem hacmi 30 Milyar TL’yi geçen, iptal ve iadeler hariç işlem sayısı 10 milyon adedin üzerinde olan ve toplam satış hasılatının en az yarısını elektronik ticaret satışlarından elde eden elektronik ticaret hizmet sağlayıcıların uyması gereken ek yükümlülüklere aşağıda yer verilmiştir.
c. Yıllık net işlem hacmi 60 milyar Türk TL’nin ve iptal ve iadeler hariç işlem sayısı 10 milyon adedin üzerinde olan e-ticaret hizmet sağlayıcıların ek yükümlülükleri
Yıllık net işlem hacmi 60 Milyar TL’yi geçen, iptal ve iadeler hariç işlem sayısı 10 milyon adedin üzerinde olan ve toplam satış hasılatının en az yarısını elektronik ticaret satışlarından elde eden elektronik ticaret hizmet sağlayıcıların uyması gereken ek yükümlülüklere aşağıda yer verilmiştir.
3. ELEKTRONİK TİCARET LİSANSI
Kanun değişikliği kapsamında getirilen önemli uygulamalardan birisi de elektronik ticaret lisansı alma zorunluluğudur. Buna göre; Kanunun Ek 4. maddesi uyarınca; yıllık net işlem hacmi 10 milyar TL’nin ve iptal ve iadeler hariç işlem sayısı 100 bin adedin üzerinde olan elektronik ticaret aracı hizmet sağlayıcı, faaliyetine devam edebilmek için Ticaret Bakanlığı’ndan lisans almak ve lisansını yıllık olarak yenilemek zorundadır.
Ayrıca, yıllık net işlem hacmi 10 milyar Türk lirasının ve iptal ve iadeler hariç işlem sayısı 10 milyon adedin üzerinde olan elektronik ticaret hizmet sağlayıcılar da elektronik ticaret lisansı alacaktır.
Lisans ücreti hesaplanırken, elektronik ticaret aracı hizmet sağlayıcılar ile elektronik ticaret hizmet sağlayıcıların yurt dışına yaptığı satışlar hesaba dâhil edilmeyecektir.
Bu doğrultuda, elektronik ticaret lisansı alma yükümlülüğünü yerine getirmeyen elektronik ticaret aracı hizmet sağlayıcılar ile elektronik ticaret hizmet sağlayıcılara 10 milyon TL tutarında idari para cezası uygulanacaktır.
İlgili düzenleme doğrultusunda, yıllık net işlem hacimlerine göre değişen elektronik ticaret lisans ücreti oranlarına aşağıdaki tabloda yer verilmiştir.
4. SONUÇ
Bir önceki yazımızda ve yukarıdaki kısımlarda görüldüğü üzere, yapılan değişiklikler ve Kanuna kazandırılan yeni düzenlemeler ile belirli eşikleri aşan elektronik ticaret aracı hizmet sağlayıcılar ile elektronik ticaret hizmet sağlayıcıların uyması gereken yükümlülüklerin oldukça detaylı şekilde düzenlendiği görülmektedir. Anılan düzenlemelerin Avrupa Birliği’ndeki düzenlemelerden de önemli ölçüde ayrıştığı; elektronik ticaret aracı hizmet sağlayıcılar karşısında elektronik ticaret hizmet sağlayıcıları koruma ve piyasa aksaklıklarını giderme amacının yanı sıra teşebbüslerin tanıtım faaliyetleri ile ilişkili pazarlar olan kargo taşımacılığı, ödeme sistemleri gibi alanlardaki faaliyetlerine ilişkin düzenlemelerin de Kanun kapsamına dahil edildiği görülmektedir.
Yeni düzenlemelerin elektronik ticaret aracı hizmet sağlayıcılar ile elektronik ticaret hizmet sağlayıcıların iş modellerini oldukça yakından ilgilendiren detaylı hükümler içermesi ve 1 Ocak 2023 tarihinden itibaren birçok yükümlülüğü yerine getirmek durumunda olacaklarından ötürü, sektörde faaliyet gösteren teşebbüslerin mevzuata uyum çalışmalarına ağırlık vermelerinin oldukça önemli olduğu düşünülmektedir.